Διάσπαση Προσοχής Ενηλίκων και αισθήματα ντροπής

Το να έχει γεννηθεί κάποιος με το ταμπεραμέντο της διάσπασης προσοχής συχνά παρομοιάζεται από τον Hallowell με την κίνηση ενός καταρράκτη. Το μυαλό μας έχει τεράστια ενέργεια, φοβερή δύναμη και ορμή. Εκείνο που πρέπει να κάνουμε στην ζωή μας είναι να "χτίσουμε ένα υδροηλεκτρικό εργοστάσιο". Με απλά λόγια να μάθουμε να αξιοποιούμε όλη αυτήν την δύναμη προς κάποιο χρήσιμο αποτέλεσμα.

Όταν ξεκινά η θεραπεία μας (με την ενημέρωση, την συνειδητοποίηση κλπ) υπάρχει πρόοδος. Πρέπει να έχουμε κατά νου τα ακόλουθα που μπορεί να μας καθυστερήσουν. Στα αγγλικά τα κωδικοποιεί με τα αρχικά SPIN (don't SPIN) (S: shame, P: Pessimism and negativity, I: Isolation, N: no creative or productive outlet)

Σήμερα αναλύουμε τα περι ντροπής που νιώθει συχνά ένα άτομο με διάσπαση προσοχής:

"Όσο μεγαλώνεις τόσο πιο ντροπή θα νιώθεις αν δεν έχεις λάβει την διάγνωση για ADD. Νιώθεις ντροπή για την ακαταστασία στην τσάντα σου, ντροπή για το πόσο αργείς συνήθως, όσο και αν προσπαθείς να είσαι στην ώρα σου, ντροπή που δεν χρησιμοποίησες περισσότερες από τις δυνατότητες σου..."

Η ντροπή μπορεί να πάει και βαθύτερα. Μπορείς να νιώθεις ντροπή για τις σκέψεις σου ή τις επιθυμίες σου. Μπορεί να νιώθεις ότι ο μοναδικός τρόπος για να γίνεις αποδεκτός από τους άλλους είναι να βάλεις ένα προσωπείο, μια μάσκα και ο βαθύτερος, πραγματικός εαυτός σου να παραμένει κρυμμένος

Τέτοια ντροπή γίνεται τοξική και τραυματική για τον εαυτό μας. Ανεβάζει τα επίπεδα άγχους μας και επηρεάζει αρνητικά την μνήμη και τις λειτουργίες διαχείρισης του οργανισμού.

Μπορεί ο δάσκαλος του Δημοτικού να φύτεψε πρώτος το σπόρο της ντροπής στα άτομα με διάσπαση προσοχής, τα ίδια όμως τώρα την κάνουν πιο έντονη. Φαντάζεσαι σκληρές κριτικές και σχόλια παντού, σαν ο κόσμος να ήταν γεμάτος από κάποιους από τους επικριτικούς δασκάλους και καθηγητές που είχες. Προβάλουμε έτσι τις αυστηρές κριτικές σε όποιον συναντούμε. Σύντομα ο κόσμος γίνεται ένα τεράστιο πεδίο από επικριτικά μάτια και η μόνη λύση σου είναι να κρυφτείς.

Με την βοήθεια ενός θεραπευτή, ενός φίλου, ενός/μίας συζύγου, με κάποιον, γιατί είναι δύσκολο να το κάνεις από μόνος σου, έχεις ανάγκη να "εξομολογηθείς" όσες κατά την γνώμη σου είναι οι "αμαρτίες" σου. Όταν το κάνεις αυτό θα ανακαλύψεις ότι τελικά δεν ήταν και τόσο "αμαρτίες" στα μάτια των άλλων όσο στα δικά σου. Είναι απολύτως εντάξει που υπάρχει ακαταστασία, οι άνθρωποι απολαμβάνουν τα απρόβλεπτα σχόλιά σου, και αυτοί που δεν τα απολαμβάνουν μπορούν να κοιτάξουν αλλού για φίλους. Δεν πειράζει που καθυστερείς, θα ήταν καλύτερα να είσαι στην ώρα σου, αλλά όσο οι άνθρωποι γνωρίζουν ότι δεν τους "στήνεις επίτηδες", σε συγχωρούν για την καθυστέρησή σου. Αν δεν το κάνουν, δεν τους χρειάζεσαι ούτε εσύ για φίλους. Πόσο βαρετό θα ήταν αν όλοι ήταν "φυσιολογικοί".

Η ντροπή λοιπόν όχι μόνο πληγώνει αλλά είναι η κύρια αιτία ενός άλλου προβλήματος που έχουν οι ενήλικες με ΔΕΠ, την αδυναμία να νιώσουν καλά για τα επιτεύγματά τους. Τα θετικά σχόλια των άλλων δεν τα καλωσορίζουμε με ευγνωμοσύνη και χαρά και νομίζουμε ότι οι επιτυχίες μας ή από κάποιον άλλο έχουν γίνει ή συμπτωματικά !

Δεν λαμβάνουμε χαρά από τα επιτεύγματά και τις δημιουργίες μας εξαιτίας της ντροπής που νιώθουμε. Νιώθουμε πολύ ντροπή για να νιώσουμε καλά. Νιώθουμε ότι είναι ουσιαστικά ανήθικο να νιώσουμε περήφανοι για τον εαυτό μας. Η υγιής περηφάνια είναι ένα τόσο ξένο συναίσθημα που πρέπει να ανατρέξουν πολλά άτομα με add στα παιδικά τους χρόνια για να βρουν την τελευταία φορά που ένιωσαν πραγματικά περήφανοι και χαρούμενοι για αυτό που έκαναν.

Η ντροπή εμποδίζει τον καλύτερό μας εαυτό να βγει στην επιφάνεια. Μπαίνει εμπόδιο σε κάθε βήμα προς τα μπροστά. Καλείς μια επιχείρηση και αντί να μιλήσεις στον διευθυντή (επειδή νιώθεις πολύ μικρός και ασήμαντος) μιλάς σε έναν υπάλληλο που δεν μπορεί να κάνει και πολλά για την υπόθεσή σου. Ζητάς μια θέση εργασίας και αντί να δείξεις τον δυνατό εαυτό σου παρουσιάζεις μια μορφή του εαυτού σου που αυτοαναιρείται προκαλώντας μεν γοητεία αλλά όχι έμπνευση για να προσληφθείς. Πας για ψώνια και αγοράζεις ρούχα που θα σου επιτρέπουν να μην είσαι στην πρώτη γραμμή, χαιρετάς αλλά έχεις πρόβλημα να κρατάς έντονη επαφή με τα μάτια. Θες να κάνεις μια ερώτηση σε μια ομιλία αλλά νομίζεις πως η ερώτησή σου είναι χαζή. Έχεις μια καλή ιδέα αλλά δεν κάνεις τίποτα με αυτή γιατί υποθέτεις ότι τελικά δεν είναι και τόσο καλή. Κάνεις όλη την δουλειά για μια εργασία και όταν κάποιος άλλος επαινείται για αυτή δεν βγαίνεις μπροστά να πεις ποιος την ολοκλήρωσε. Όταν κάποιος δεν σου απαντά την κλήση, υποθέτεις ότι το κάνει επειδή σε βρίσκει κατά κάποιο τρόπο ανεπαρκή και πάει λέγοντας...

Προσπάθησε όσο μπορείς να ξεπεράσεις αισθήματα ντροπής. Όταν χαιρετάς έχε σφιχτή χειραψία και κράτα επαφή με τα μάτια. Όταν κάποιος δεν απαντά στην κλήση σου, υπέθεσε απλά ότι έχει πολύ δουλειά ("εμείς πιθανόν να θεωρούμε τόσο σημαντικό να απαντήσουμε σε μια κλήση ενώ έχουμε εργασία, την έχουμε ανάγκη φαίνεται την εναλλαγή.. .") Και αν ακόμα σας βρίσκουν ότι κάπου στερείστε μην εσωτερικοποιείτε την κριτική τους. Κοιτάξτε αλλού. Δεν χρειάζεστε κάποιον που σας απορρίπτει ούτως η άλλως.

Και θυμηθείτε πως η απόρριψη είναι το πρώτο βήμα για την αποδοχή κάπου αλλού, εκτος και αν αφήσατε την πρώτη απορριψη να σας σταματήσει.

Είναι αποκαρδιωτικό να βλέπει κανείς ενήλικες να συνεισφέρουν υπέροχα στον κόσμο, μόνο και μόνο για να νιώσουν στο τέλος της ημέρας σαν να μην συνεισέφεραν. Είναι επίπονο να βλέπει κανείς ένα ενήλικο να εργάζεται σκληρά και να προσφέρει, για να νιώσει σαν να το έχει κάνει κάποιος άλλος.

Λύσεις:
Αποτοξίνωση της ντροπής που έχει φωλιάσει μέσα μας με κάποια μακροχρόνια δέσμευση προς αυτήν την κατεύθυνση. Αποδοχή και απόλαυση του αληθινού μας εαυτού .
Απομάκρυνση από ανθρώπους στην ζωή μας που δεν μας αγαπούν, δεν μας εκτιμούν, δεν μας αποδέχονται για αυτό που είμαστε.
Διώξτε την "επικριτική δασκάλα της πέμπτης Δημοτικού" από μέσα σας!
Έχετε ανάγκη την αποδοχή. Έχετε ανάγκη ανθρώπους που βλέπουν σε σας τον καλύτερο εαυτό σας και θέλουν να σας βοηθήσουν να τον αναπτύξετε. Όσο περιβάλλεστε όλο και περισσότερο από ανθρώπους που βλέπουν περισσότερο καλό στον εαυτό σας, από όσο βλέπετε εσείς οι ίδιοι ο φοβισμένος και ντροπιασμένος εαυτός σας, θα αρχίσει να νιώθει λιγότερο φόβο και θα αρχίσετε να νιώθετε σιγά σιγά περήφανοι.

Μετάφραση από το "Delivered from distraction των Ed. Hallowell and John Ratey" (σελίδα 262)